APPLE'IN ELMASINDAKİ MÜTHİŞ SIR! LOGONUN ANLAMI NE?
Alan Turing, geçen yüzyılın en büyük dehalarından biriydi.
Matematiksel "doğru" kavramına getirdiği yenilik kadar, bilgisayar teknolojisinin atası olmasıyla da bilim dünyasını sarsmıştı.
Üzerine güneş batmayan imparatorluğa bağlı bir ailenin çocuğu olarak
Hindistan'da doğan Turing, teknolojik yeniliklerinden ziyade savaşta
oynadığı rol ile dünyanın kaderini değiştirdi.
Radikal Gazetesi'nden Gökçe Aytulu'nun haberine göre, Britanya
hükümeti İkinci Dünya Savaşı'nda Nazi ordusunun tüm Avrupa'yı hallaç
pamuğu gibi atmaya başladığı sırada Turing'e bir şans verdi. Onu
Bletchley Park'ta savaşın kaderini belirleyecek bilim heyetinin arasına
kattı. Turing, burada insanlığın gidişatını değiştirecek bir hamle
yaptı.
NAZİLERİ DİZE GETİRDİ
Nazi Almanyası'nın ordu içi iletişimini sağlayan Enigma yazılımını
çözebilmek için bir makine geliştirdi. Adı basitti: Turing makinesi.
Andrew Hodges'un kitabında anlattığı gibi günümüz bilgisayarlarının
atası durumundaki bu makine çözülmesi imkânsız gibi görülen Enigma'yı
birkaç saat içinde çözmeyi başarmıştı. İkinci Dünya Savaşı'nda taşların
yerinden oynadığı nokta da bu oldu. Almanların iç iletişimini anlayan
müttefikler, mutlak bir yenilginin kıyısından döndüler.
Ancak insanlık tarihini değiştiren bu buluş, Turing'in kaderini daha
farklı şekilde değiştirdi. Britanya hükümeti, savaş sonrası dönemde
"yapay zekâ" üzerinde çalışan Turing'in tehlikeli olabileceğine kanaat
getirdi. Kötü polisiye filmlerinde denildiği gibi "Turing çok şey
biliyordu".
'AHLAK'SIZ SORUŞTURMA
Britanya bu dehayı kontrol altına almak için en ahlaksız yolu seçti.
Turing'in özel hayatına girdi ve eşcinsel ilişkilerini ortaya çıkardı.
İngiliz istihbaratı o dönem yürürlükte olan "ahlak" yasasına
dayandırarak Turing'i yakalattı. (Bu yasa 1967 yılında yürürlükten
kalktı.)
Bir savaş kahramanı, insanlığı, tarihin en büyük faşist hareketinin
elinden kurtarmış olabilirdi fakat Turing bir eşcinseldi. Hâkim
karşısında iki seçeneği vardı: Ya hapis cezasını çekecek ya da östrojen
hormonu almayı kabul edecekti. Ki insan haklarına aykırı bu uygulama
acı veren bir kısırlaştırma yöntemi demekti.
İkincisini seçti. Matematiğin büyük dehası, aldığı hormonlarla vücut kimyasını bozmayı kabul etti.
Bir yıl sonra bir yudum ısırdığı bir elmayla hayata gözünü yumdu. Elma
siyanüre batırılmıştı. Dünyayı faşizmin elinden kurtaran Turing,
Amerika'da McCarthy, Avrupa'da "Sovyet tehdidinin" gölgesinde başka bir
faşizme kurban gitti.
ISIRILMIŞ ELMA
Ölümü, intihar olarak kabul edildi ve soruşturma apar topar kapatıldı.
Britanya, neredeyse 60 yıl sonra nedamet getirdi. İki yıl önce İngiliz
hükümeti mecliste toplanan imzalar sonrasında Turing'den resmi olarak
özür diledi. Bilgisayar teknolojisinin atası, ölürken bıraktığı
kenarından ısırılmış bir elmayla da gelecekteki bir şehir efsanesine
konu oldu.
Steve Jobs ve Steve Wozniak'ın 1976'da kurduğu ve bugün dünyanın en
büyük teknoloji şirketlerinden biri olan Apple'ın logosu Turing'in makûs
talihiyle bağdaştırıldı.
Ucundan ısırılmış bir elma şeklindeki logo, bilgisayar teknolojisinin
babasına bir saygı duruşuydu. Onun ölümüne ses çıkarmayan dünyaya,
büyük ustayı hatırlatmak için yapılan bir güzellemeydi. Gökkuşağı rengi
de Turing'in yaşam tarzına, cinsel tercihine atıfta bulunuyordu. Zaten
"1984" temalı meşhur reklamında açıkça faşizme karşı bir duruş
sergileyen şirketin bu tavrı şaşırtıcı değildi. Bu kanaat, dilden dile
dolaşarak kabul gördü. Oysa ne Apple ne de logonun çizeri bunun Turing'e
saygı duruşu için yapılan bir girişim olduğunu kabul etti. Ama tarihin
tuhaf seyri elma logosu efsanesini bugün bize tekrar hatırlatıyor.
GÖKKUŞAKLI LOGO ALTINDA EŞCİNSEL BİR CEO
Apple'ı uzun yıllar hem bir sanatçının kalbi hem de bir mühendisin
zekasıyla yöneten Steve Jobs'un yönetimden ayrılmasının ardından, yerine
en güvendiği adamı Tim Cook CEO olarak atandı.
Cook, Amerika'da "dünyanın en önemli eşcinseli" olarak tanınıyor. Her
ne kadar kulağa ayrımcı bir söylem gibi gelse de Cook için bu tanım
ABD'de olumsuz anlamda kullanılmıyor. 60 yıl önce eşcinsellere reva
görülen hormon tedavisi ya da hapis cezası düşünüldüğünde Cook'un bugün
Apple'ın başına gelmiş olması önemli.
Apple logosuna atfedilen hikâye bir şehir efsanesi olabilir. Ancak
tarihin tuhaf seyri, 20. yüzyılın en büyük dehalarından biri olan
Turing'e yapılanları hatırlamak için belki de gökkuşaklı logonun altına
Cook'un atanmasını şart koştu...
[ Paylaşım Gezegeni ]